।। समर्थ रामदास स्वामींचे अपरीचीत वाङ्मय ।।
।। षड्रिपु निरूपण ।।
समास दुसरा-कोप निरूपण
कोपआरोपणा खोटी कोपें
कोंपचि वाढतो ।
मोडतो मार्ग न्यायाचा
अन्याय प्रबळे बळें ।।१।।श्रीराम।।
क्रोंध हा खेद संपादी
जेथें तेथें चहूकडें ।
विवेक पाहतां कैंचा शुध्दि
तेथें असेचिना ।।२।।श्रीराम।।
भ्रुकुटी कुटिला गांठी
काळिमा वदनीं चढे ।
कुर्कुरी बुर्बुरी रागें
हस्तपायच चोळितो ।।३।।श्रीराम।।
कुशब्द वोखटे काढी
त्रासकें वचनें वदे ।
घेतसे बालटें ढाले
उणें काढी परोपरी ।।४।।श्रीराम।।
बोलतां हिंसळे थुंका तायेताय उकावतो ।
तांबडे जाहले डोळे रागें रागेंचि फूगला ।।५।।श्रीराम।।
कंठ लल्लाटिंच्या शीरा फुगल्या घाम चालिला ।
थर्थरां कांपतो रागें रूपें भूतची जाहला
।।६।।श्रीराम।।
धर्ते लोक झिंजाडी सातां पाचांसि नावरे ।
लिथाडी पछ्याडी कुस्ती मारामारी धबाधबी ।।७।।श्रीराम।।
सुटलीं फिटलीं वस्त्रें नागवे दिसती जना ।
लाज ते अंतरीं नाहीं मातले नीट धांवती ।।८।।श्रीराम।।
अनर्थ मांडला मोठा लाथा बुक्क्या चप्रका ।
कोपरें मारिती शिरीं काष्ठ पाषाण अर्गळा
।।९।।श्रीराम।।
मुसळे मारिती काठ्या शिळा डांगाच ढेंकळें ।
डसती झोंबती अंगा निकुरें लाविती कळा ।।१०।।श्रीराम।।
एकांहीं धरिल्या शेंड्या वृषणी लाविती कळा ।
पाडिले दांत भोंकांडें मस्तकें फोडली बळें
।।११।।श्रीराम।।
ताडिले पाडिले पडले रक्तबंबाळ जाहले ।
घरिचीं मारिती हांका हांका बोंबा परोपरी
।।१२।।श्रीराम।।
दिवाणामाजिते नेले मारिले दंड पावले ।
क्रोधानें करंटे केले क्रोध चांडाळ जाणिजे
।।१३।।श्रीराम।।
भल्याने कोंप सांडावा शांतीने असतां बरें ।
क्षुल्लकें कोप पाळावा भल्याचे काम तो नव्हे
।।१४।।श्रीराम।।
इति क्रोध निरूपणं समाप्तम् ।।२।।
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा