।।चतुर्थ
कुष्माण्डा।।
मूलमंत्र
सुरासम्पूर्णकलशं
रूधिराप्लुतमेंव च।
दधाना
हस्तपदमाभ्यां कुष्माण्डा शुभदास्तु में।।
ध्यान
मंत्र
वन्दे
वांछित कामर्थेचन्द्रार्धकृतशेखराम्।
सिंहरुढाअष्टभुजा कुष्माण्डायशस्वनीम्।।
भास्वर
भानु निभांअनाहत स्थितांचतुर्थ दुर्गा त्रिनेत्राम्।
कमण्डलु
चाप, बाण, पद्मसुधाकलशचक्र गदा जपवटीधराम्।।
पटाम्बरपरिधानांकमनीयाकृदुहगस्यानानालंकारभूषिताम्।
मंजीर
हार केयूर किंकिणरत्नकुण्डलमण्डिताम्।
प्रफुल्ल
वदनांनारु चिकुकांकांत कपोलांतुंग कूचाम्।
कोलांगीस्मेरमुखींक्षीणकटिनिम्ननाभिनितम्बनीम्।।
स्तोत्र
दुर्गतिनाशिनी
त्वंहिदारिद्र्यादिविनाशिनीम्। जयदांधनदांकूश्माण्डेप्रणमाम्यहम्।।
जगन्माता
जगतकत्रीजगदाधाररुपिणीम्। चराचरेश्वरीकूष्माण्डेप्रणमाम्यहम्।।
त्रैलोक्यसुंदरीत्वंहिदु:ख शोक निवारिणाम्।
परमानंदमयीकूष्माण्डेप्रणम्याम्यहम्।।
कवच
हसरै
मेशिर: पातुकूष्माण्डेभवनाशिनीम्।
हसलकरींनेत्रथ, हसरौश्चललाटकम्।।
कौमाही
पातुसर्वगात्रेवाराहीउत्तरेतथा।
पूर्वेपातुवैष्णवी इन्द्राणी दक्षिणेमम।।
दिग्दिधसर्वत्रैवकूंबीजंसर्वदावतु।
दुर्गेच्या
चौथ्या रूपाचे नाव 'कुष्मांडा' आहे. आपल्या स्मित हास्यामुळे ब्रह्मांड उत्पन्न केल्यामुळे या
देवीला कुष्मांडा देवी असे म्हटले जाते. संस्कृतमध्ये कुष्मांडाला कुम्हड असे
म्हणतात. कुम्हड्यांचा(कोहळा) बळी तिला अधिक प्रिय आहे. या कारणामुळेही तिला
कुष्मांडा म्हणून ओळखले जाते.
नवरात्रीच्या
चौथ्या दिवशी या देवीची पूजा केली जाते. या दिवशी साधकाचे मन 'अनाहत' चक्रात स्थिर झालेले असते. या दिवशी
अत्यंत पवित्र आणि अचंचल मनाने कुष्मांडा देवीला समोर ठेवून पूजा-उपासना केली
पाहिजे. सृष्टीचे अस्तित्व नव्हते तेव्हा या देवीनेच आपल्या स्मित हास्याने
ब्रह्मांडाची रचना केली होती. म्हणून ती सृष्टीची आद्यशक्ती आहे.
आपल्या
सिद्धीदात्री रुपानंतर देवी पार्वती सूर्याच्या केंद्रस्थानी निवास करू लागली.
तिचे सूर्यासारखे तेज सर्व ब्रह्मांडात पसरू लागले. ती सूर्यास दिशा व उर्जा देऊ
लागली. या
देवीचे निवासस्थान सूर्यमंडळात आहे. तिथे निवास करण्याची शक्ती केवळ या देवीमध्येच
आहे. तिचे शरीर सूर्याप्रमाणे देदीप्यमान आहे. तिचे तेज आणि प्रकाशामुळे दहा दिशा
उजळून निघतात. ब्रह्मांडात असलेल्या सर्व वस्तू आणि प्राण्यांमधील तेज केवळ या
देवीच्या कृपेमुळेच आहे. देवीच्या आठ भुजा आहेत. ही देवी अष्टभुजा या नावाने देखील
प्रसिद्ध आहे. तिच्या सात हातात क्रमश: कमंडलू, धनुष्य, बाण, कमळाचे फूल, अमृत कलश, चक्र आणि गदा आहे. आठव्या हातात जपमाळा
असून तिचे वाहन सिंह आहे. तिच्या जपमाळेमधे सर्व सिद्धी व निधी देण्याची शक्ती आहे. तिच्या
मस्तकावर रत्नजडित मुकुट शोभुन दिसतो.
कुष्मांडाच्या
उपासनेमुळे भक्तांचा आजार बरा होतो. या भक्तीमुळे आयुष्य, यश, शक्ती आणि आरोग्यात वाढ होते. या
देवीला प्रसन्न करण्यासाठी फार काही करावे लागत नाही. मनुष्य पूर्णपणे देवीला शरण
गेला तर त्याला शांती आणि समृद्धीच्या वाटेवर जाता येते. कुष्मांडाची उपासना मनु्‍ष्याला
रोगापासून मुक्त करते. त्याला सुख, समृद्धी आणि प्रगतीकडे घेऊन जाणारी ही
देवी आहे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा